1. Dönem: Kanser

Dil: Türkçe
Tarihler: 26 Temmuz – 6 Ağustos 2021

Tanımlar, Genel Özellikler

Kanser özünde ‘malign’ bir ‘neoplazi’dir. Hücrelerden gelişen ve dokularımız organlarımız içinde yer kaplayan bir kitle oluşturan bir neo-plazi (yeni-büyüme) yani istenmeyen yeni bir oluşumdur. Ancak bunun ötesinde malign bir neoplazidir. Yani otonom ve vücut tarafından kontrol edilemeyen, baskılnamayan bir büyümedir. İyi sınırlı, yavaş büyüyen ve nispeten çevre dokulara az zarar veren ‘benign’ neoplazilerden farklı olarak kanserler (yani malign tümörler) infiltratif, çevre dokuları harab eden ve damarlar yoluyla lenf bezlerine ve uzak organlara da yayılım (metastaz) yapabilen neoplazilerdir. Kanserler çıktıkları (ve benzeşim gösterdikleri) hücre tiplerine göre ve de genellike bu sözcüğe ‘oma’ (yani tümör) eki konularak adlandırılırlar. Örneğin, lenf hücresi kanserleri ‘lenf-oma’, melanosit (cilde rengini veren pigmenti oluşturan hücre) kanserleri için melan-oma gibi. Kanserlerin oluşumunda genetik yatkınlıklarla çevresel faktörlerin birlikte rol aldıkları açıktır; farklı kanserlerde ve farklı yaş gruplarında bu faktörlerin oransal rolü değişebilmektedir. Farklı kanserlerin çok farklı özellikleri ve davranış biçimleri söz konusudur. Örneğin meme ve prostat kanserleri çoğu zaman başarıyla tedavi ile ortadan kaldırılabilirken (meme kanserleri için 5-yıl sağkalım % 90, prostat için, 10-yıl % 95 iken), akciğer ve pankreas kanserlerinde bu oranlar maalesef çok düşüktür (5-yıl, % 20 ve % 8). Aynı kanser grubu için erken evre (yani henüz yayılma fırsatı bulamamış) ve de düşük dereceli (henüz hücresel agresif özellikler geliştirmemiş) kanserlerin başarılı şekilde tedavi edilme şansı ileri evre ve yüksek derecelilere göre çok daha yüksektir. Kanserlerin içinde geliştikleri organ ve bölge ile bireyin diğer sağlık ve genetik özellikleri de kanserlerin davranış ve tedavi edilebilirliklerini çok etkileyen ögelerdir. Kanserlerin tam oluşmadan önceki (pre-malign) seviyede yakalanması halinde kür şansı çok yüksektir. Bu derste kanserlerin bu özellikleri detaylı olarak tartışılacaktır.

Nazmi Volkan Adsay Prof. Dr. Tıbbi Patoloji
Kanserin Biyolojisi ve Genetiği

Kanserin oluşumu ve ilerlemesi sırasında meydana gelen moleküler düzeydeki değişiklikler ele alınacak ve kanserin moleküler temel özellikleri tartışılacaktır. Temel ve translasyonel kanser araştırmalarında yaşanan son gelişmelerin klinik pratiğe yansımaları üzerinde konuşulacaktır.

Katılımcılar bu ders ile kanser gelişim mekanizmaları ve kanserin moleküler özellikleri hakkında bilgi sahibi olacak ve kanser araştırmalarının günümüzde ne gibi klinik yansımaları olduğunu öğreneceklerdir.

İbrahim Kulaç Dr. Tıbbi Patoloji
Kanserin Nedenleri, Kanserojen Ajanlar

Kanser hayatımızın önemli hastalıklardan biri olup, yıllar içinde kalp krizinden sonra 2. en sık görülen ölüm sebebidir. Tedavi edilmesinden daha önemli olan korunmak ve koruyucu hekimlik daha önemlidir. Bu amaç ile ilk basamakta, kanserin nedenlerini bilmek ve yaşam standartlarımızı önleyici tedbirlerin yerleştirilmesi önemlidir.  Kanserojen ajanların tarihsel süreçte belirlenmesi, birçok kanserin görülme oranının azalmasını sağlamıştır. Yaşam stilleri ile ilgili yapılan çalışmalar artmıştır ve aktif yaşam öneriler, kilo kontrolü ve beslenme önerileri hayatımızın bir parçası olmuştur.

Yasemin Bölükbaşı Prof. Dr. Radyasyon Onkolojisi
Kanserin Epidemiyolojisi ve Teşhisi

Kanser hastalığı, tüm dünyada ve ülkemizde gün geçtikçe daha çok karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Gerek ölüm oranları gerekse de yarattığı sosyal psikolojik ve başka problemlerle ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Hastalığın sıklığı bölgesel değişiklikler gösterebilmektedir. Ölümcül olmasının önüne geçebilmek için hastalıkta erken tanı son derece önemlidir ve bu konuda Dünya Sağlık Örgütü’nün ve Rehberlerin önerileri doğrultusunda gerekli tarama programları yapılmalı ve hızlı bir şekilde tanıya gidilmelidir.

Fatih Selçukbiricik Doç. Dr. Medikal Onkoloji
Nükleer Tıpta Moleküler Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Nükleer Tıp, Moleküler Görüntüleme ve Tedavi (NTMGT) bölümü hangi hastalıklarda ve ne amaçlar ile kullanılır?

NTMGT hastalıkların tanısı ve tedavisi için radyoaktif maddelerin kullanıldığını bir ana bilim dalıdır. Radyofarmasötikler (RF) ulusal ve uluslararası akreditasyonlar ve cGMP (Güncel İyi İmalat Uygulamaları) standartlarına uygun çalışan radyofarmasi laboratuvarlarında üretilir.

NTMGT’de RF’ler hastalıkların tanı ve tedavisi için çoğunlukla damar yolu ile vücuda verilir. Çoğunlukla kanserin tanısı ve tedavisi için kullanılabilen RF’lere Teranostik diyoruz. NTMGT’de amaç sağlam dokulara gitmeyen dolayısıyla zarar da vermeyen RF’ler ile hastalığın vücutta dağılımını görmektir. RF’in düşük dozunu vücuda verip, gittiği yerden vücut dışına yayılan radyasyonu gören makineler ile (PET:Pozitron Emisyon Tomografisi, SPECT:Tek Foton Emisyon Tomografi) hastalığın dağılımını görebiliyoruz. Hastalığın tanısı için kullandığımız bu RF’ler vücuttan hızlıca atılırlar ve gittikleri yerde verdiği radyasyon da zarar vermez. Ama aynı maddeyi gittiği yerde yıkım yapan bir maddeye bağlar isek bu sefer o bölgedeki hastalığı yok etmiş oluruz. Bir RF ne kadar hastalığa özgül ise o kadar çok değerlidir.

Okan Falay Dr. Nükleer Tıp ve Moleküler Görüntüleme
Karın İçi Tümörlerde Güncel Gelişmeler Eşliğinde Radyolojik Değerlendirme

Radyoloji, teknolojik gelişmelere paralel olarak son dekadlar içerisinde büyük ilerlemelerin yaşandığı bir branş halini almıştır.

Radyolojide kullanılan bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, ultrasonografi ve renkli Doppler ultrasonografi yöntemler, hastalıkların erken ve doğru tanısına ek olarak, takip, tedavi sonrası değerlendirme ve hatta zaman zaman prognozları (olası gidişatları) hakkında önemli bilgiler sağlamaktadır.

Bilgisayarlı tomografide multidedektör sisteme geçilmiş olması, incelemelerin çok daha kısa sürede ve daha yüksek rezolüsyon ve optimum zamanlama (faz) ile yapılmasına olanak vermektedir.

Manyetik rezonans görüntülemede güncel teknikler sayesinde, radyoloji ile, alışılagelen morfolojik bilgi dışında, artık fonksiyonel data da elde edilebilmektedir.

Bu konuşmada karın içi tümörlerde radyolojik görüntüleme, en güncel yöntemler ışığında, olgu örnekleri ile aktarılacaktır.

Bengi Gürses Prof. Dr. Radyoloji
Kanser Görüntüleme Yöntemleri ve Yenilikler

İnsanlık tarihinde dünyada birçok insanın kaybına neden olan veba gibi hastalıkların günümüzde neden kaynaklandığı ortaya konduğu için aslında korkulmayan hastalıklar olduğu ortaya çıkmıştır. Çağımızın benzer hastalığı ise kanser olup yüzyılımızın tıp dünyasının en önemli odak noktası kanserin tedavisi olmuştur. Eskiden cerrahi ile kanser kitlesinin çıkarılması tek tedavi yöntemi olmuştu. Bazı kanser tipleri ise tanı anında birçok organa yayılmış olduğu zaman cerrahi ile tümör dokusunu çıkarmak mümkün olmamaktadır. Kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler bu hastalıkların tedavisin bir seçenek olarak çıkmıştır. Kanser tanısı eskinde sadece muayene ile konulmaktayken günümüzde görüntüleme yöntemleri sayesinde olmaktadır. İlk görüntüle yöntemi olan röntgen yüzyılın başlarında kullanılan tek görüntüleme yöntemi olmuştur. Teknolojinin ilerlemesi ile bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans gibi sofistike görüntüleme yöntemleri klinik uygulamaya girmeye başlamıştır. Tümör dokusunun varlığı, yaygınlığı, olası tipi bu yöntemler ile ortaya konmaya başlamıştır. PET/BT gibi görüntüleme yöntemleri tümör hücrelerini henüz 1 cm iken ortaya koyarak tümörün yaygınlığını ortaya koyabilmektedir. Son on yılda ise kanser hücrelerinin zarında bulunan bazı özellikleri kullanarak ya da kanserin damarlanma özelliğine dayanarak onları tedavi etmeye çalışan immünoterapi gibi bazı tedavi seçenekleri tanımlanmıştır. Bu gibi tedaviler henüz birkaç kanser tipinde etkili olup çok pahalı tedavilerdir. Bu tedavinin etkin olup olmayacağını henüz tedavi başlamadan radyolojik olarak ortaya koyan başka görüntüleme yöntemleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Görüntüleme eşliğinde ameliyatsız tümör tedavileri ortaya çıkmaya başlamıştır. Her geçen yıl radyoloji sadece tanıda değil tedavilerde de kanser ile savaşına güçlenerek devam etmektedir.

Murat Serhat Aygün Öğr. Görevlisi Radyoloji
Kanserin İlaçla Tedavisindeki Yenilikler

Kanserin gittikçe artan bir sağlık sorunu olmasının yanı sıra, bu konuda gelişmeler araştırmalar son derece umut verici olmuştur. Son zamanlarda bu hastalıkla ilgili olarak akıllı ilaçlar, hedefe yönelik ilaçlar, ve immünoterapi gibi yeni ilaçlar bu hastalığın tedavisinde uygulanmaktadır. Ve sonuçlar son derece yüz güldürücüdür. Gelişmeler, bu hastalıkla ilgili tedavinin daha da ileri boyutlara taşınacağının haberini vermektedir.

Fatih Selçukbiricik Doç. Dr. Medikal Onkoloji
Kanser Tedavisinde Son Gelişmeler

Kanser tedavisi son yıllarda bilgi birikimi ve araştırmalar sayesinde gelişme ve yeniliğin en fazla olduğu alanlardandır. Kanser cerrahisinde yenilikler, kişiye özel tedavi nasıl planlanır, inovatif gelişmeler nelerdir öğreneceğiz. Laparoskopik ve robotik ameliyatlar nelerdir, göbekten girilen tek delikten karın içi ameliyatlar nasıl gerçekleştirilir, hastanın batını hiç açılmadan endoskopik ameliyat yapılmasından, ağızdan yutturulan bir kapsülün içimizde aldığı yolu görüntüleyerek barsakların değerlendirilmesine kadar çeşitli yönetemleri görerek ufkumuzu açacağız. Meme kanserinde onkoplastik cerrahi nedir? Kanser nedeniyle memesi alınan bir kadına anında yeni meme yapılarak, beden bütünlüğünün korunmasının, yaşam kalitesi ve iyileşme üzerindeki etkisini konuşacağız.

Ece Dilege Doç. Dr. Genel Cerrahi
Kanserde Radyoterapi Tedavisinin Rolü

Radyasyon yaşamımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Tedavi amacı kullanılması, kanserin ile önemli tedavisini oluşturmaktadır. Yıllar için kanser için kemoterapi ajanlarının gelişmesi, bilgisayar teknolojisinin artması ile birlikte Radyasyonu tedavi amaçlı kullanan bilim dalı olan Radyasyon Onkolojisini ileriye taşımıştır.  Hedeflenen ve normal dokuların korunduğu radyasyon tedavisi kanser tedavilerinin ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır.

Yasemin Bölükbaşı Prof. Dr. Radyasyon Onkolojisi
Kanserden Korunmada Beslenme ve Kanser Tedavisinde Beslenme Yönetimi

Bir çok kanser türünün önlenmesinde beslenme önemli yer tutmaktadır. Aynı zamanda kanser tedavileri sırasında beslenme yönetimi de kanserin türüne, tedavi yöntemlerine, kişisel özelliklere göre değişiklikler göstermektedir ve kişiye özel planlanmalıdır. Kanser tedavisinde beslenme yönetimi,  tedavilerin olası yan etkilerini azaltmayı, hastanın yaşam kalitesini arttırmayı hedefler. 

Tuğçe Aytulu Uzm. Dyt. Beslenme ve Diyet
Kanser ve Psikiyatri

Kanser süreçleri, kişinin doğal yaşam akışını etkileyen ve çeşitli adaptasyonların gerektiği bir süreçtir. Bu süreçte kişinin doğal bazı psikolojik tepkileri görülebilmesinin yanında, eşlik eden psikiyatrik belirtiler de olabilir. Bu derste, her yönü ile kanser süreçlerindeki psikopatolojik tepkiler ve kanser tanısı almış bireylere yaklaşım tartışılacaktır.

Hale Yapıcı Eser Dr. Psikiyatri
Translasyonel Kanser Araştırmaları – Araştırma Laboratuvarından Kliniğe Giden Yol

Günümüzde gerek kanserin teşhis ve tanısında, gerekse tedavi yöntemlerinde pek çok gelişme sağlanmıştır. Ancak bazı kanserler ne yazık ki hala tam olarak tedavi edilememektedir. Bu hastalığın moleküler temellerinin daha iyi anlaşılması ve yeni hücresel mekanizmaların keşfi yeni ilaç hedeflerinin bulunmasına ve dolayısıyla hastalığın tam tedavisine olanak sağlayabilecektir. Bu amaçla, laboratuvar araştırmaları büyük önem arz etmektedir. Örneğin kanser hücre dizileri ile yapılan in vitro çalışmalar, ya da fare kanser modelleri ile yapılan in vivo çalışmalar, translasyonel araştırmanın önemli ayaklarını oluşturmaktadır. Bu derste, CRISPR/Cas9 gen editleme metodu gibi yeni nesil moleküler teknikler veya kemoterapi dirençli hücresel dizilerin oluşturulması gibi yeni modeller üzerinde durulacak, laboratuvardan kliniğe giden yolun ilk basamakları örnek çalışmalar ile anlatılacaktır.

Tuğba Bağcı Önder Doç. Dr. Moleküler Biyoloji ve Genetik

Ders Programı

1. Hafta

26 Temmuz 27 Temmuz 28 Temmuz 29 Temmuz 30 Temmuz
10:00-10:50 Ders Dışı Aktiviteler Kanser: Tanımlar, Genel Özellikler Ders Dışı Aktiviteler Kanserin Epidemiyolojisi ve Teşhisi Ders Dışı Aktiviteler
10:50-11:10 Mola Mola
11:10-12:00 Kanser: Tanımlar, Genel Özellikler Kanserin Epidemiyolojisi ve Teşhisi
12:00-13:00 Mola Mola
13:00-13:50 Kanserin Biyolojisi ve Genetiği Kanserin Nedenleri, Kanserojen Ajanlar Nükleer Tıpta Moleküler Tanı ve Tedavi Yöntemleri Karın İçi Tümörlerde Güncel Gelişmeler Eşliğinde Radyolojik Değerlendirme
13:50-14:10 Mola Mola Mola Mola
14:10-15:00 Kanserin Biyolojisi ve Genetiği Kanserin Nedenleri, Kanserojen Ajanlar Nükleer Tıpta Moleküler Tanı ve Tedavi Yöntemleri Kanser Görüntüleme Yöntemleri ve Yenilikler
15:00-16:00 Mola Mola Mola Mola
16:00-17:00 Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler

2. Hafta

2 Ağustos 3 Ağustos 4 Ağustos 5 Ağustos 6 Ağustos
10:00-10:50 Kanserin İlaçla Tedavisindeki Yenilikler Ders Dışı Aktiviteler Kanserden Korunmada Beslenme ve Kanser Tedavisinde Beslenme Yönetimi Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler
10:50-11:10 Mola Mola
11:10-12:00 Kanserin İlaçla Tedavisindeki Yenilikler Kanserden Korunmada Beslenme ve Kanser Tedavisinde Beslenme Yönetimi
12:00-13:00 Mola Mola
13:00-13:50 Kanser Tedavisinde Son Gelişmeler Kanserde Radyoterapi Tedavisinin Rolü Kanser ve Psikiyatri Translasyonel Kanser Arastirmalari – Arastirma Laboratuvarindan Klinige Giden Yol
13:50-14:10 Mola Mola Mola Mola
14:10-15:00 Kanser Tedavisinde Son Gelişmeler Kanserde Radyoterapi Tedavisinin Rolü Kanser ve Psikiyatri Translasyonel Kanser Arastirmalari – Arastirma Laboratuvarindan Klinige Giden Yol
15:00-16:00 Mola Mola Mola Mola
16:00-17:00 Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler Ders Dışı Aktiviteler

Bu programda değişiklik yapılabileceğini lütfen dikkate alınız.